پکینگ برج خنک کننده یکی از مهمترین اجزای داخلی سیستم خنککاری است و نقش اصلی در افزایش سطح تماس آب و هوا و تبادل حرارتی دارد. اما در بسیاری از صنایع، بهویژه صنایع فلزی، پتروشیمی، غذایی، کارگاههای ماشینکاری و واحدهای تولیدی که با روانکارها و روغنها درگیر هستند، ورود چربیها و روغنهای صنعتی به چرخه آب برج باعث افت راندمان شدید پکینگ میشود. این آلودگیها علاوهبر کاهش راندمان، عمر مفید پکینگ را نیز بهشدت کم کرده و باعث افزایش هزینههای نگهداری و مصرف انرژی میشود.
در این مقاله، این مشکل را به صورت علمی و کامل بررسی میکنیم، اثرات چربیها بر پکینگ فیلمی، پکینگ ابارا، پکینگ اسپلش و پکینگ PP را تحلیل میکنیم و روشهای مقابله با این آلودگی را توضیح میدهیم. همچنین در مورد موارد مهمی مانند قطره گیر تیغه ای، قطره گیر کندانسور، قطعات برج خنک کننده و فیدار پلیمر کیان مهر نیز بیان میکنیم.
چرا چربیها و روغنهای صنعتی برای برج خنک کننده خطرناک اند؟
آب برج به طور مداوم در حال گردش است و هرگونه آلودگی، مستقیماً بر تمام اجزای آن تأثیر میگذارد. چربیها در سیستمهای صنعتی معمولاً از سه منبع اصلی وارد برج میشوند:
- روغن کمپرسورها
- روانکارهای ماشینآلات
- نشت سیالات صنعتی و هیدرولیکی
چربیها ساختار فیزیکی و شیمیایی متفاوتی نسبت به املاح دارند. برخلاف رسوبات، چربیها در آب حل نمیشوند و به صورت لایهای نازک روی سطح پکینگ و قطره گیر برج خنک کننده مینشینند. این لایه نازک به ظاهر کم حجم، میتواند تبادل حرارت را تا 40٪ کاهش دهد.
اثر چربیها بر راندمان پکینگهای مختلف
پیش از پرداختن به روشها، لازم است بررسی کنیم که هر نوع پکینگ چه میزان در برابر آلودگی روغن حساسیت دارد.
اما چرا انواع مختلف پکینگ واکنش متفاوتی در برابر چربیها دارند؟
زیرا جنس، ساختار هندسی، نوع سطح تماس و ظرفیت عبور جریان هوا در آنها متفاوت است. برخی پکینگها مانند پکینگ فیلمی حساسیت بیشتری دارند و برخی مانند اسپلش مقاومت بالاتری از خود نشان میدهند.
مقایسه اثر چربیها بر انواع پکینگ
در ادامه، انواع رایج پکینگ و اثر چربیها بر آنها را بررسی میکنیم.
درک تفاوت میان پکینگها به انتخاب صحیح هنگام خرید و افزایش طول عمر سیستم کمک میکند. پکینگها بسته به ساختار، سطح تماس و جنس مواد اولیه عملکرد متفاوتی در مقابل آلودگی چربی دارند. برخی پکینگها بهگونهای طراحی شدهاند که آلودگی کمتر جذب آنها میشود، اما برخی دیگر سریع آلوده شده و راندمانشان افت میکند.
در لیست زیر، مقایسه دقیقی از تأثیر چربیها بر انواع پکینگ ارائه شده است:
- پکینگ فیلمی (Film Fill):
بیشترین حساسیت را دارد. سطح یکپارچه و نازک آن بهسرعت توسط روغن مسدود شده و تبادل حرارت شدیداً کاهش مییابد. - پکینگ اسپلش:
ساختار ضربهای دارد و کمتر درگیر جذب چربی میشود؛ بنابراین برای صنایع آلوده به روغن گزینه مناسبتری است. - پکینگ ابارا:
کیفیت بالا دارد، اما در صورت ورود چربی، کانالهای جریان آب مسدود شده و کارایی کاهش مییابد. - پکینگ PP:
مقاومت شیمیایی عالی دارد اما سطح آن نسبت به چربیها چسبندگی متوسطی دارد و پس از مدتی نیاز به شستشو پیدا میکند.
پس از معرفی لیست، باید گفت که انتخاب پکینگ مناسب نسبت مستقیم با نوع صنعت و میزان آلودگی روغنی دارد. در صنایع چرب، استفاده از پکینگ اسپلش یا پکینگ PP گزینه مطمئنتری است.
چگونه چربی باعث کاهش راندمان برج میشود؟
- مسدود کردن مسیر جریان آب
چربیها در کانالهای پکینگ جمع شده و مسیر جریان آب را محدود میکنند. - ایجاد لایه عایق حرارتی
لایه چربی مانند عایق عمل کرده و تماس آب و هوا را بسیار کاهش میدهد. - افزایش دمای خروجی برج
راندمان کاهش یافته و سیستم به انرژی بیشتری نیاز دارد. - تخریب پکینگ در اثر انباشت طولانیمدت
چربیها به مرور باعث نرم شدن و تغییر شکل پلاستیک میشوند.
اثر چربی بر قطرهگیرها
قطره گیر تیغه ای و قطره گیر کندانسور نیز از اثرات روغن بینصیب نمیمانند. این قطعات برای جلوگیری از خروج قطرات آب طراحی شدهاند، اما وقتی چربی وارد برج میشود:
- تیغههای قطرهگیر چرب و لغزنده میشود
- عبور هوا مختل شده و فشار استاتیک بالا میرود
- راندمان جداسازی قطرات آب کاهش مییابد
این موضوع باعث افزایش درِفت (Drift) و هدررفت آب برج میشود.
راهکارهای مقابله با چربیها در برج خنک کننده
پیش از ارائه لیست، یادآوری میشود که مقابله با چربی تنها با شستشو انجام نمیشود؛ بلکه نیازمند ترکیبی از روشهای مکانیکی، شیمیایی و طراحی مناسب است.
روشهای موثر برای حذف و کنترل چربی
- نصب اویلاسکیمر (Oil Skimmer):
بهترین راهکار صنعتی برای حذف چربیهای سطحی. - استفاده از فیلترهای جداکننده چربی:
شامل فیلترهای جذب روغن یا سپراتورها. - سرویس دورهای پکینگ و قطرهگیر:
شستشوی منظم پکینگ فیلمی یا اسپلش باعث حفظ راندمان میشود. - استفاده از پکینگ مناسب صنایع آلوده:
پکینگ اسپلش یا پکینگ PP گزینه مناسبتری برای صنایع چرب هستند. - بازرسی دورهای قطعات برج خنککننده:
شامل چککردن قطره گیر برج خنک کننده، نازلها و سینی توزیع آب.
باید گفت که بهکارگیری ترکیبی این روشها میتواند تا ۷۰٪ از مشکلات ناشی از آلودگی روغنی را کاهش دهد. همچنین انتخاب پکینگ استاندارد از برندهای معتبر مانند فیدار پلیمر کیان مهر تضمینکننده دوام و عملکرد بهتر است.
آیا انتخاب جنس پکینگ در مقابله با چربیها اهمیت دارد؟
جنس پکینگ تعیین کننده مقاومت آن در برابر آلودگی و مواد شیمیایی است. در میان انواع پکینگ:
- پکینگ PVC: مقاومت خوب اما حساس به دمای بالا
- پکینگ PP: بهترین گزینه در برابر روغنها و مواد شیمیایی
- پکینگ فیلمی: راندمان بالا اما کمترین مقاومت در برابر چربی
- پکینگ ابارا: کیفیت عالی اما نیازمند مراقبت دورهای
نقش سرویس و نگهداری در جلوگیری از افت راندمان
حتی بهترین پکینگ نیز در برابر آلودگی مداوم بدون سرویس مناسب دوام نمیآورد. سرویس منظم شامل:
- اسیدشویی کنترلشده
- شستشوی فیزیکی با فشار مناسب
- تعویض پکینگ آسیبدیده
- چککردن سلامت قطرهگیر تیغهای و کندانسور
- بررسی سلامت قطعات برج خنک کننده
نتیجه گیری
ورود چربیها و روغنهای صنعتی به برج خنککننده یک تهدید جدی برای پکینگ برج خنک کننده، قطره گیر، نازل ها و قطعات برج خنک کننده است. چربیها با ایجاد لایه عایق، مسدود کردن کانالها و کاهش سطح تبادل حرارت، راندمان برج را بهشدت پایین میآورند.
بهترین راهکارها شامل استفاده از پکینگ اسپلش و پکینگ PP، نصب تجهیزات حذف چربی و سرویس دورهای سیستم است. همچنین خرید پکینگ و قطرهگیر استاندارد از شرکتهای معتبر مانند فیدار پلیمر کیان مهر تضمینکننده کاهش آسیب و افزایش طول عمر دستگاه است.
سوالات متداول
1. آیا چربیها برای همه انواع پکینگ خطر یکسان دارند؟
خیر. پکینگ فیلمی بیشترین حساسیت را دارد و پکینگ اسپلش کمترین حساسیت را دارد.
2. بهترین روش جلوگیری از ورود چربی به برج چیست؟
نصب Oil Skimmer و فیلتر جداکننده چربی مؤثرترین راهکار است.
3. هر چند وقت یکبار باید پکینگ آلوده به چربی شستشو شود؟
بسته به نوع صنعت، معمولاً هر ۳ تا ۶ ماه یکبار شستشو توصیه میشود.
