چیلر و برج خنک کننده هر دو برای خنک‌سازی در سیستم‌های سرمایشی استفاده می‌شوند، اما کاربرد و عملکرد متفاوتی دارند. چیلر وظیفه دارد آب را خنک کند و آن را برای تهویه یا فرآیند صنعتی آماده کند. در حالی‌که برج خنک کننده گرمای اضافی را از چیلر یا تجهیزات صنعتی گرفته و به هوای بیرون منتقل می‌کند. این دو دستگاه مکمل هم هستند و نمی‌توان یکی را جایگزین دیگری کرد. چیلر بدون برج نمی‌تواند درست کار کند، به‌خصوص اگر از نوع آب‌خنک باشد.
کاربرد چیلر
چیلر بیشتر برای خنک کردن آب در ساختمان‌های بزرگ، بیمارستان‌ها، هتل‌ها و کارخانه‌ها استفاده می‌شود. آب سرد شده وارد دستگاه‌هایی مثل فن‌کویل یا هواساز می‌شود و محیط را خنک می‌کند. چیلرها می‌توانند دمای آب را تا حدود ۵ تا ۱۰ درجه برسانند. در صنایع هم، چیلر برای کنترل دما در خط تولید بسیار مهم است. مثلاً در تولید دارو یا نوشیدنی، چیلر کمک می‌کند دما ثابت بماند و کیفیت محصول حفظ شود. در جدول زیر تفاوت چیلر با برج خنک کننده آورده شده است:
| کاربرد | چیلر | برج خنک کننده |
| تهویه مطبوع ساختمان‌ها | تولید آب سرد برای فن‌کویل و هواساز | دفع گرمای کندانسور چیلر آب‌خنک |
| بیمارستان و هتل | خنک کردن محیط داخلی با دقت بالا | تضمین کارکرد صحیح چیلر با دفع حرارت |
| کارخانه‌های صنعتی | خنک کردن تجهیزات یا مواد حساس به دما | کنترل دمای آب برگشتی از ماشین‌آلات |
| مراکز داده | حفظ دمای پایین برای تجهیزات حساس | پایداری در انتقال حرارت از سیستم‌های الکترونیکی |
| صنایع دارویی و غذایی | تثبیت دمای فرآیند تولید برای کیفیت بهتر | خنک‌سازی آب گرم شده در خط تولید |
| استفاده در اقلیم خاص | نیاز به فضای داخلی یا پشت‌بام برای نصب | نصب در فضای آزاد با جریان هوای مناسب |
کاربرد برج خنک کننده
برج خنک کننده گرمای ایجاد شده توسط چیلر یا تجهیزات صنعتی را از بین می‌برد. آب داغ وارد برج می‌شود، کمی تبخیر می‌شود و دمای آب باقی‌مانده کاهش می‌یابد. این آب سرد دوباره وارد چیلر یا سیستم می‌شود. برای اینکه این کار درست انجام شود، برج باید اجزایی مثل پکینگ برج خنک کننده داشته باشد تا سطح تماس آب و هوا بیشتر شود. این کمک می‌کند خنک‌سازی بهتر انجام شود.
|
بیشتر بخوانید: برج خنک کننده چیست؟
|
انواع چیلر
چیلرها به دو دسته تراکمی و جذبی تقسیم می‌شوند. چیلر تراکمی با برق و کمپرسور کار می‌کند، ولی چیلر جذبی با گرما. چیلر تراکمی بیشتر استفاده می‌شود. همچنین چیلرها بر اساس نوع خنک شدن به سه نوع هوا خنک، آب خنک و تبخیری تقسیم می‌شوند. چیلر آب خنک به برج خنک کننده نیاز دارد:
چیلر تراکمی
چیلری که با برق و کمپرسور کار می‌کند و در بیشتر پروژه‌های ساختمانی و صنعتی کاربرد دارد.
چیلر جذبی
چیلری که با انرژی گرمایی مثل بخار یا شعله مستقیم کار می‌کند و بدون کمپرسور است.
چیلر هوا خنک
نوعی از چیلر تراکمی که کندانسور آن با هوای محیط خنک می‌شود و نیاز به برج خنک کننده ندارد.
چیلر آب خنک
کندانسور آن با آب خنک می‌شود و برای کارکرد صحیح به برج خنک کننده نیاز دارد.
چیلر تبخیری
ترکیبی از چیلرهای هواخنک و آب‌خنک که با تبخیر بخشی از آب، کندانسور را خنک می‌کند.
انواع برج خنک کننده
برج‌ها به دو دسته مدار باز و مدار بسته تقسیم می‌شوند. در نوع باز، آب مستقیماً با هوا برخورد دارد و بخشی از آن تبخیر می‌شود. در نوع بسته، آب داخل لوله‌ها حرکت می‌کند و هوا یا آب دیگری آن را خنک می‌کند.
- برج خنک کننده مدار باز: آب گرم مستقیماً با هوا تماس دارد و بخشی از آن تبخیر می‌شود.
- برج خنک کننده مدار بسته: آب گرم داخل کویل حرکت می‌کند و با هوا یا آب دیگر خنک می‌شود، بدون تماس مستقیم با هوا.
- برج فن محوری: دارای فن بزرگ با محور مستقیم است و هوا را با مصرف انرژی کمتر جابه‌جا می‌کند.
- برج فن سانتریفیوژ: از فن گریز از مرکز استفاده می‌کند، مناسب برای فضاهای بسته یا با فشار بالا.
- برج با بدنه فلزی: از استیل یا ورق گالوانیزه ساخته می‌شود؛ مقاوم و سنگین، مناسب برای پروژه‌های صنعتی.
- برج با بدنه فایبرگلاس: سبک، ضد خوردگی و مناسب برای پشت‌بام یا فضاهای محدود.
برای جلوگیری از پاشش و هدر رفت آب، در داخل برج‌ها از تجهیزات قطره گیر برج خنک کننده مثل قطره گیر pvc یا قطره گیر pp استفاده می‌شود. این قطعات کمک می‌کنند آب به بیرون پخش نشود و مصرف کاهش یابد.
مزایای چیلر
چیلر یکی از بهترین دستگاه‌ها برای تولید سرمایش است. این دستگاه می‌تواند همیشه و به‌طور دقیق، آب سرد تولید کند. برای ساختمان‌های بزرگ، بیمارستان‌ها، مراکز داده و کارخانه‌ها خیلی مفید است. چیلر کمک می‌کند دمای فضا به‌خوبی کنترل شود و سیستم تهویه در هر شرایطی درست کار کند.
چیلرهای جدید مثل مدل‌های تراکمی با کمپرسور اسکرال یا اسکرو، مصرف برق کمی دارند و راندمان بالایی ارائه می‌دهند. چیلرهای جذبی هم با گرما کار می‌کنند و برای جاهایی مناسب‌اند که گرمای اضافی دارند. بعضی از چیلرها می‌توانند به سیستم هوشمند ساختمان (BMS) وصل شوند و کنترل راحت‌تری داشته باشند.
مزایای برج خنک کننده
برج خنک کننده با روش تبخیر گرما را از سیستم خارج می‌کند و برق کمی مصرف می‌کند. این دستگاه باعث می‌شود چیلر بهتر و سریع‌تر کار کند. برای پروژه‌های بزرگ بسیار مناسب است و نگهداری آن هم خیلی سخت نیست.
طول عمر بالا، قیمت مناسب و عملکرد خوب در هوای مختلف از مزایای دیگر آن است. بدنه‌های فایبرگلاس در هوای مرطوب بیشتر دوام می‌آورند و فلزی‌ها برای کارخانه‌های سنگین بهترند. برای اینکه آب داخل برج هدر نرود، از تجهیزاتی مثل قطره گیر لانه زنبوری یا قطره گیر تیغه ای استفاده می‌شود.
مقایسه چیلر و برج خنک کننده
چیلر کار اصلی خنک کردن آب را انجام می‌دهد. برج خنک کننده هم گرمایی که چیلر تولید کرده را به بیرون منتقل می‌کند. چیلر مثل قلب سیستم سرمایش است و برج خنک کننده مثل ریه، چون گرما را بیرون می‌فرستد. در چیلرهای آب‌خنک، اگر برج نباشد، دمای چیلر بالا می‌رود و سیستم خراب می‌شود. ولی چیلرهای هواخنک به برج نیاز ندارند. معمولاً در ساختمان‌های بزرگ، چیلر و برج خنک کننده با هم استفاده می‌شوند تا سرمایش کامل شود.
سخن پایانی
در پایان باید گفت، چیلر وظیفه تولید آب سرد را دارد و برج خنک کننده گرمای اضافی را دفع می‌کند. این دو دستگاه مکمل هم هستند و با حذف یکی، سیستم کامل کار نمی‌کند. در نتیجه، برای داشتن یک سیستم سرمایشی خوب و مطمئن، باید از هر دو دستگاه استفاده کرد.
سوالات متداول
۱. آیا چیلر به‌تنهایی می‌تواند یک سیستم سرمایشی را راه‌اندازی کند؟
خیر، اگر چیلر از نوع آب‌خنک باشد، حتماً به برج خنک‌کننده نیاز دارد تا گرمای کندانسور را دفع کند؛ اما چیلرهای هواخنک می‌توانند بدون کولینگ تاور کار کنند.
۲. برج خنک‌کننده چه زمانی لازم است؟
در هر پروژه‌ای که از چیلر آب‌خنک استفاده می‌شود یا نیاز به خنک‌سازی جریان آب فرآیندی در صنایع وجود دارد، برج خنک‌کننده ضروری است.
۳. از نظر مصرف انرژی، چیلر بهتر است یا برج خنک‌کننده؟
این دو دستگاه نقش متفاوتی دارند و قابل مقایسه نیستند؛ اما برج خنک‌کننده با مصرف انرژی کمتر، صرفاً گرما را دفع می‌کند و تولید سرمایش اصلی به‌عهده چیلر است. بنابراین هر کدام باید در جای خود استفاده شوند.
